Üretim, Maliyetler ve Endüstri Yapısına Giriş
| BRING IT HOME |
| Amazon Amazon.com yirmi yıldan kısa bir süre içinde tüketicilerin kitap satma, satın alma ve hatta okuma biçimlerini değiştirdi. Amazon’dan önce, küçük perakende satış noktalarında sınırlı envanterlere sahip bağımsız kitapçılar öncelikle kitap satıyordu. Elbette istisnalar da vardı. Borders ve Barnes & Noble kentsel alanlarda daha büyük mağazalar sunuyordu. Ancak son on yılda bağımsız kitapçılar çoğunlukla ortadan kalktı, Borders iflas etti ve Barnes & Noble zor durumda. Kitapların online olarak teslim edilmesi ve satın alınması geleneksel iş modellerini geride bıraktı. Amazon kitap satış sektörünü nasıl değiştirdi? Rakiplerini ezip geçmeyi nasıl başardı? Dev perakendecinin başarısının önemli bir nedeni, Amazon’un nakliye maliyetini hesaba kattığında bile rakiplerinin fiyatlarının altına inmesini sağlayan üretim modeli ve maliyet yapısıdır. Büyük (Amazon gibi) ve küçük (köşedeki şarküteri gibi) firmaların ne satacaklarını, hangi üretim miktarını ve fiyatı nasıl belirlediklerini görmek için okumaya devam edin. |
Bu bölüm, firma teorisini inceleyen dört bölümden ilkidir. Bu teori firmaların nasıl davrandığını açıklar. Bu ne anlama geliyor? Firma ile neyi kastettiğimizi tanımlayalım. Bir firma (veya üretici veya işletme) çıktılar üretmek için işgücü, sermaye, arazi ve ham veya bitmiş bileşen malzemeleri girdilerini birleştirir. Eğer firma başarılı olursa, çıktılar girdilerden daha değerli olur. Bu üretim faaliyeti imalatın (yani bir şeyler yapmanın) ötesine geçmektedir. Taşıma, dağıtım, toptan ve perakende satışlar dahil olmak üzere değer yaratan her türlü süreç veya hizmeti içerir.
Üretim, bir firmanın davranışını tanımlayan bir dizi önemli kararı içerir. Bu kararlar aşağıdakileri içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir:
- Firma hangi ürünü veya ürünleri üretmelidir?
- Firma bu ürünleri nasıl üretmelidir (yani, firma hangi üretim sürecini kullanmalıdır)?
- Firma ne kadar çıktı üretmelidir?
- Firma ürünleri için hangi fiyatı talep etmelidir?
- Firma ne kadar işgücü istihdam etmelidir?
Bu soruların yanıtları her bir firmanın karşı karşıya olduğu üretim ve maliyet koşullarına bağlıdır. Bu bölümün konusu budur. Cevaplar aynı zamanda söz konusu ürün(ler) için pazar yapısına da bağlıdır. Pazar yapısı, sektörün ne kadar rekabetçi olduğunu içeren çok boyutlu bir kavramdır. Biz bunu aşağıdaki gibi sorularla tanımlıyoruz:
- Sektördeki her bir firma ne kadar piyasa gücüne sahiptir?
- Her bir firmanın ürünü sektördeki diğer firmaların ürünlerine ne kadar benzemektedir?
- Yeni firmaların sektöre girmesi ne kadar zor?
- Firmalar fiyat, reklam veya diğer ürün farklılıkları temelinde mi rekabet etmektedir?
Şekil 7.2, Tam Rekabet, Tekel, Tekelci Rekabet ve Oligopol bölümlerinde inceleyeceğimiz farklı piyasa yapılarını göstermektedir.
Firmaların maliyetlerini ve arzu ettikleri kar seviyelerini nasıl belirlediklerini inceleyelim. Daha sonra hem kısa hem de uzun vadede maliyetin kökenlerini tartışacağız. Özel bireysel veya grup işletme sahipliği olabilen özel girişim, ABD ekonomisini karakterize etmektedir. ABD sisteminde, özel işletmeleri şahıs şirketi (tek sahipli), ortak (birden fazla sahipli) ve şirket (sahiplerden ayrı yasal yetkiler) olarak organize etme seçeneğimiz vardır.
İnsanlar işletmeleri düşündüklerinde genellikle Wal-Mart, Microsoft veya General Motors gibi kurumsal devler akla gelir. Ancak, Tablo 7.1'de gösterildiği gibi, firmalar her boyutta olabilir. Amerikan firmalarının büyük çoğunluğu 20'den az çalışana sahiptir. ABD Nüfus Sayım Bürosu 2010 yılı itibariyle ABD ekonomisinde çalışanı olan 5,7 milyon firma saymıştır. Özel firmalardaki tüm çalışanların yarısından biraz daha azı 17.000 büyük firmada çalışmaktadır, yani 500'den fazla işçi çalıştırmaktadırlar. ABD ekonomisinde çalışanların %35'i de 100'den az işçi çalıştıran firmalarda çalışmaktadır. Bu küçük ölçekli işletmeler arasında diş hekimleri ve avukatlardan çim biçen veya ev temizleyen işletmelere kadar her şey bulunmaktadır. Tablo 7.1, tek bir sahibin veya birkaç ortağın resmi olarak ücret veya maaş almadığı, sadece kazanabildikleri kadarını aldıkları milyonlarca küçük "işveren olmayan" işletme için ayrı bir kategori içermemektedir.
| Çalışan Sayısı | Firmalar (toplam firmaların %’si) | Ücretli Çalışan Sayısı (toplam istihdamın %’si) |
|---|---|---|
| Toplam | 5,734,538 | 112.0 milyon |
| 0–9 | 4,543,315 (79.2%) | 12.3 milyon (11.0%) |
| 10–19 | 617,089 (10.8%) | 8.3 milyon (7.4%) |
| 20–99 | 475,125 (8.3%) | 18.6 milyon(16.6%) |
| 100–499 | 81,773 (1.4%) | 15.9 milyon(14.2%) |
| 500 veya daha fazla | 17,236 (0.30%) | 50.9 milyon(49.8%) |
Yorumlar
Yorum Gönder