Esnekliğe Giriş
| BRING IT HOME |
| Ne kadar olacak? En sevdiğiniz kafeye gittiğinizi ve garsonun size fiyatların değiştiğini söylediğini hayal edin. Bir fincan kahve için 3 dolar yerine, artık kahve için 2 dolar, krema için 1 dolar ve seçtiğiniz tatlandırıcı için 1 dolar ücret ödeyeceksiniz. Bir fincan kahve için her zamanki gibi 3 dolar ödüyorsanız, krema ve tatlandırıcı arasında seçim yapmanız gerekir. Eğer ikisini de istiyorsanız, şimdi 1 dolarlık ekstra bir ücretle karşı karşıyasınız. Bu Netflix müşterilerinin içinde bulunduğu duruma benziyor. 2011’de aynı hizmeti alabilmek için %60’lık bir fiyat artışıyla karşı karşıya kalmışlardı. 2011 yılının başlarında Netflix tüketicileri, video akışı ve DVD kiralamadan oluşan bir paket için ayda yaklaşık 10 dolar ödüyordu. Temmuz 2011’de şirket paket değişikliğini duyurdu. Hem video akışını hem de DVD kiralamayı sürdürmek isteyen müşterilerden aylık 15,98 dolar ücret alınacak ve bu da yaklaşık %60’lık bir fiyat artışı anlamına geliyor. 2014 yılında Netflix ayrıca yeni ABD müşterileri için video akışı abonelik fiyatını aylık 7,99 dolardan 8,99 dolara yükseltti. Şirket aynı yıl 4K yayın içeriği politikasını da aylık 9,00 dolardan 12,00 dolara çıkardı. Peki 18 yıllık firmanın müşterileri nasıl tepki verirdi? Netflix’i terk ederler miydi? Diğer mecralara erişim kolaylığı, tüketicilerin Netflix fiyat değişikliğine nasıl tepki vereceği konusunda bir fark yaratır mıydı? O dönemde Netflix’in çok az rakibi vardı; aradan geçen yıllar içinde bu alan on büyük rakibe ve yaklaşık 200 küçük rakibe ulaştı. Bunun fiyat değişikliklerinden daha büyük bir etkisi olması muhtemel midir? Bu soruların yanıtlarını, ekonomistlerin esneklik olarak adlandırdığı bir kavram olan, fiyattaki bir değişikliğe göre miktardaki değişikliğe odaklanan bu bölümde inceleyeceğiz. |
Ekonomi okuyan herkes talep yasasını bilir: daha yüksek bir fiyat daha düşük bir talep miktarına yol açacaktır. Bilmediğiniz şey ise talep edilen miktarın ne kadar düşük olacağıdır. Benzer şekilde arz kanunu da daha yüksek bir fiyatın daha yüksek bir arz miktarına yol açacağını belirtir. Asıl soru şu: Ne kadar daha yüksek? Bu bölümde bu soruların nasıl yanıtlanacağı ve gerçek dünyada neden kritik öneme sahip oldukları açıklanacaktır.
Bu sorulara yanıt bulmak için esneklik kavramını anlamamız gerekiyor. Esneklik, bir değişkenin başka bir değişkendeki değişikliklere duyarlılığını ölçen bir ekonomi kavramıdır. İkinci kattaki bir balkondan iki eşya düşürdüğünüzü varsayalım. İlk eşya bir tenis topu. İkinci eşya ise bir tuğla. Hangisi daha yükseğe zıplar? Açıkçası tenis topu. Tenis topunun daha fazla esnekliğe sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Ekonomik bir örnek düşünün. Sigara vergileri bir "günah vergisi" örneğidir; alkol gibi sizin için kötü olan bir şeyden alınan vergidir. Hükümetler sigarayı eyalet ve ulusal düzeyde vergilendirmektedir. 2021 itibariyle, eyalet vergileri Missouri'de paket başına 17 sent ile Connecticut ve New York'ta paket başına 4,35 dolar arasında değişmektedir. Ortalama eyalet sigara vergisi paket başına 1,76 dolardır. Sigaraya uygulanan 2021 federal vergi oranı paket başına 1,01 dolardır. 2015 yılında Obama Yönetimi, federal verginin paket başına yaklaşık bir dolar artırılarak 1,95 dolara çıkarılmasını teklif etti. Kilit soru şu: Sigara alımları ne kadar azalır?
Sigara üzerindeki vergiler iki amaca hizmet eder: hükümet için vergi geliri sağlamak ve sigara tüketimini caydırmak. Ancak, daha yüksek bir sigara vergisi tüketimi önemli ölçüde caydırırsa, yani sigara satışları büyük ölçüde azalırsa, o zaman her paketten alınan sigara vergisi devlete fazla gelir getirmeyecektir. Alternatif olarak, tüketimi çok fazla caydırmayan daha yüksek bir sigara vergisi aslında hükümet için daha fazla vergi geliri sağlayacaktır. Dolayısıyla, bir devlet kurumu sigara vergisini değiştirmenin etkilerini hesaplamaya çalıştığında, verginin tüketilen sigara miktarını ne kadar etkilediğini analiz etmelidir. Bu mesele hükümetlerin ve vergilerin ötesine uzanıyor. Her firma benzer bir sorunla karşı karşıyadır. Bir firma satış fiyatını artırmayı düşündüğünde, fiyat artışının sattığı üründen talep edilen miktarı ne kadar azaltacağını göz önünde bulundurmalıdır. Tersine, bir firma ürünlerini satışa çıkardığında, daha düşük fiyatın önemli ölçüde daha yüksek bir talep miktarına yol açacağını beklemelidir (veya ummalıdır).
Yorumlar
Yorum Gönder