Tekel ve Antitröst Politikası - Temel Kavramlar ve Özet
Kurumsal Birleşmeler
Kurumsal birleşme, iki özel firmanın bir araya gelmesini içerir. Satın alma ise bir firmanın başka bir firmayı satın alması anlamına gelir. Her iki durumda da, daha önce bağımsız olan iki firma tek bir firma haline gelir. Antitröst yasaları, bazen büyük firmaların birleşme ve devralmalar yoluyla oluşmasını engelleyerek, bazen rekabeti kısıtlayabilecek iş uygulamalarını düzenleyerek ve bazen de büyük firmaları daha küçük rakiplere ayırarak piyasalarda etkin rekabeti sağlamaya çalışır.
Dört firma yoğunlaşma oranı, bir pazardaki rekabetin boyutunu ölçmenin bir yoludur. Bu oran, pazardaki en büyük dört firmanın pazar paylarını, yani toplam satışlarının yüzdesini toplayarak hesaplanır. Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) bir pazardaki rekabetin boyutunu ölçmenin bir başka yoludur. Piyasadaki tüm firmaların pazar paylarını alıp karelerini alarak ve ardından toplamı toplayarak hesaplarız.
Küreselleşme ve yeni iletişim ve bilgi teknolojisi güçleri, diğer bölge ve ülkelerden gelen rekabet miktarını artırarak birçok firmanın karşılaştığı rekabet düzeyini yükseltmiştir.
Rekabete Aykırı Davranışların Düzenlenmesi
Antitröst firmaları, yetkililerin üretimi azaltacak ve fiyatları yükseltecek bir kartel oluşturmak için açıkça işbirliği yapmasını engeller. Şirketler bazen bu kısıtlamaları aşmanın başka yollarını bulmaya çalışırlar ve sonuç olarak birçok antitröst davası, belirli durumlarda rekabeti azaltabilecek, bağlantılı satışlar, paket satışlar ve yıkıcı fiyatlandırma gibi kısıtlayıcı uygulamaları içerir.
Doğal Tekellerin Düzenlenmesi
Doğal bir tekel durumunda, piyasa rekabeti iyi işlemeyecektir ve bu nedenle, düzenlenmemiş bir tekelin fiyatı yükseltmesine ve çıktıyı azaltmasına izin vermek yerine, hükümet fiyatı ve/veya çıktıyı düzenlemek isteyebilir. Düzenlemenin yaygın örnekleri, genellikle elektrik ve su hizmeti sağlayan düzenlenmiş firmalar olan kamu hizmetleridir.
Maliyet artı düzenlemesi, bir firmanın muhasebe maliyetlerine bakarak ve ardından normal bir kar oranı ekleyerek bir süre boyunca talep edebileceği fiyatı belirleyen bir firmanın hükümet tarafından düzenlenmesi anlamına gelir. Tavan fiyat düzenlemesi, hükümetin birkaç yıl önceden bir fiyat seviyesi belirlediği bir firmaya yönelik hükümet düzenlemesini ifade eder. Bu durumda, firma daha düşük maliyetlerle üretim yapmayı başarırsa ya da beklenenden daha yüksek miktarda satış yaparsa yüksek kar elde edebilir ya da maliyetler yüksekse veya beklenenden daha az satış yaparsa düşük kar veya zarara uğrayabilir.
Büyük Deregülasyon Deneyi
ABD ekonomisi 1970'lerin sonu ve 1980'lerin başında, hükümetin bir dizi sektörde fiyatları ve üretilen miktarları belirleyen bir dizi düzenlemeyi ortadan kaldırdığı bir deregülasyon dalgası yaşadı. 2000'li yılların başlarında yaşanan büyük muhasebe skandalları ve daha yakın zamanda yaşanan Büyük Durgunluk, gelecekte benzer olayların yaşanmasını önlemek için yeni düzenlemeleri teşvik etmiştir. Düzenlemelerin ele geçirilmesi, düzenlemeye tabi sektörlerin mevcut düzenlemeler üzerinde güçlü bir etkiye sahip olmasıyla ortaya çıkar.
Yorumlar
Yorum Gönder