Lenfatik Sistem

 

Lenfatik sistemin temel anatomisi.

Lenfatik Sisteme Çok Temel Bir Bakış

Lenfatik organAna fonksiyon
Lenfatik damarlarECF’yi -dişler de dahil olmak üzere- organlardan boşaltmak
Lenf düğümleriKalıntıları filtreleme ve patojenleri belirleme
Bademcik dokusuPatojenleri tanımlama
Diğer lenfatik organlarBoynun altında yer alır

Dişlerde Lenfatik Drenaj

Bir dişte ECF üretimi ve drenajı. Gösterge: Kırmızı = kan, Mavi = ECF, Yeşil = lenf. [Image credit: "Own work" by Goran tek-en, is licensed CC BY SA 3.0 / Arrows and animation added]

Sıvı, kılcal damarlar aracılığıyla dişlere gider. Plazma kılcal damarlardan dışarı çıkarken ECF'ye (Extracellular Fluid) dönüşür. Damarlar bu sıvının çoğunu toplar, geri kalanı lenfatik damarlar tarafından toplanır. Lenfatik bir damar içine emilen ECF lenf olarak adlandırılır ve dolaşım sistemine geri gönderilir. Lenfatik damarlar kılcal damarlardan daha geçirgendir ve dış kenarlarında mini valfler bulunur. Mini valfler; hücresel kalıntılar, mikroorganizmalar ve kanser hücreleri de dahil olmak üzere katı maddelerin lenfatik damarlara girmesine izin verir. Lenfatik damarlar, debrisleri temizleyen ve mikroorganizmalara ile kanser hücrelerine karşı bağışıklık tepkisi oluşturan bir dizi lenf düğümüne bağlıdır. Lenfatik damarların anatomik bağlantılarının bilinmesi, aşağı akışlı lenf düğümlerinde tetiklenen iltihaplanma yoluyla enfeksiyon alanlarının bulunmasına yardımcı olur.

Lenf Düğümü

Lenf nodu histolojisinin gösterimi.

Lenf düğümleri vücudun her yerinde bulunur. Boyunda, diğer yerlere ek olarak servikal lenf düğümleri adı verilen büyük bir lenf düğümü kümesi bulunabilir. Lenf düğümleri esas olarak, beyaz kan hücrelerinin yerleşik kümeleri için destek sağlayan retiküler bağ dokusundan oluşur. Afferent lenfatik damarlar lenfi düğüme getirirken, efferent damarlar lenfi dolaşım sistemine doğru boşaltır.

Bademcik Dokusu

Bir tonsilin temel histolojisinin gösterimi.

Tonsiller doku, ya yalancı çok katlı epitel ya da keratinize olmayan çok katlı yassı epitel ve altında retiküler bağ dokusundan oluşur. Bademcikler, lenfatik damarların olmaması ve bademciğin bir ucunun kapsülsüz olması (epitelyal sınır) dışında lenf düğümlerine benzer. Beyaz kan hücresi kümeleri, retiküler bağ dokusu içinde asılı duran germinal merkezlerde bulunabilir.

Bademcikler

Anatomik bir model üzerinde bademciklerin yeri.

Ağız boşluğu ve yutak sınırında bulunan dört ana bademcik vardır: lingual, palatine, pharyngeal and tubal. Bu bademcikler, Waldeyer halkası adı verilen ve yutulan ya da solunan patojenleri tanımlamaya yarayan bir halka oluşturur ve akciğerler ya da mide gibi daha derin yerlere ulaşmadan önce bir bağışıklık tepkisi başlatır. Anatomileri nedeniyle (damarları yoktur) bademcikler vücut sıvılarındaki kalıntıları veya mikroorganizmaları filtrelemez, sadece patojenleri tespit ederler. Kapsüllenmemiş taraf farenks lümenine bakar ve birçok yabancı molekülle temas eder.

Waldeyer halkasının şeması, sanki bademciklere fauces'in anterior görünümünden bakılıyormuş gibi. Bademcikler sırasıyla, önden: farengeal, tubal, palatin, lingual.

Lenfatik Sistem Histolojisinin Klinik Uygulamaları

Lenfadenopati. [Image credit: "own work" by James Heilman MD, is licensed CC BY SA 3.0 / arrows added]

Lenf Düğümlerinde Lenfadenopati

Enfeksiyon olmadığında lenf düğümleri yumuşak ve hareketlidir. Bununla birlikte, beyaz kan hücreleri bir patojen tespit ederse, hücre bölünmesine uğrar ve enflamatuar moleküller salgılar. Bu durum lenf düğümlerinin elle tutulabilir hale, muhtemelen gözle görülür şekilde şişmiş hale ve muhtemelen dokunmaya duyarlı hale gelmesine yol açar. Lenfatik dokunun şişmesi lenfadenopati olarak adlandırılır ve bağışıklık sistemi aktivasyonunun spesifik olmayan bir işaretidir.

Lenflerin dişlerden lenf düğümü kümelerine drenaj yolu

Alt çene kesici dişleri ile ilişkili olan lenf akışı sub-mental lenf nodlarına doğrudur. Sub-mental lenf nodları ve dişlerin geri kalanı (maksiller 3. molarlar hariç) sub-mandibular lenf nodlarına drene olur. Sub-mandibular lenf nodları daha sonra superior derin servikal nodlara drene olur. Bu lenf düğümlerinin bir kısmının veya tamamının şişmesi aktif periodontal hastalığa işaret edebilir.

Bademcik Dokusunda Lenfadenopati

Tonsiller dokuda lenfadenopati. [Image credit: "own work" by James Heilman MD, is licensed CC BY SA 3.0]

Bademcik dokusu iltihaplanabilir ve iltihaplandığında genellikle tonsillitis olarak adlandırılır - artan sayıda beyaz kan hücresi, (canlı ve ölü) iltihaplı bademcik(ler) içinde beyazımsı lekeler olarak görülebilir. Tonsillit, bağışıklık sisteminin bağışıklık yeterliliği ve tolerans geliştirme şekli nedeniyle okul öncesi ve ergenlik öncesi dönemdeki çocuklarda daha yaygındır.

Önceki Ders: Tükürük Bezleri

Sonraki Ders: Para-Nazal Sinüsler

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Gelişim ve Kalıtım Eleştirel Düşünme Soruları

Darcy ve Raul çocuk sahibi olmakta zorlanıyor. Darcy her 28 günde bir yumurtluyor ve Raul'un sperm sayısı normal. Ancak Raul'un spermlerini boşalmadan yaklaşık bir saat sonra gözlemleyebilseydik, sadece yavaş hareket ediyor gibi göründüklerini görecektik. Raul'un spermleri sonunda Darcy'nin oositiyle karşılaştığında, yeterli bir akrozomal tepkime oluşturamadıkları görülür. Muhtemelen hangi süreç yanlış gitti? Cumartesi gecesi, bir kadın bir erkekle korunmasız cinsel ilişkiye girer. Salı sabahı, tipik olarak yumurtlama döneminde hissettiği döngü ortası ağrısını yaşar. Bu durum onu yakında hamile olduğunu öğrenebileceği konusunda son derece endişelendiriyor. Bu endişe geçerli mi? Neden ya da neden değil? Son adet döneminden yaklaşık 3 hafta sonra, cinsel olarak aktif bir kadın kısa süreli bir abdominopelvik kramp ve hafif kanama yaşar. Bunun açıklaması ne olabilir? Tıp Enstitüsü Gıda ve Beslenme Kurulu, hamile kalma ihtimali olan herkesin takviye veya zenginleştirilmiş g
Daha fazla oku »

Periodonsiyum Klinik Uygulamalar

Resim
  Hiper-Sementoz Sementoblast lar yetişkin sementumun yüzeyinde ( PDL içinde) bulunduğu için, sementum yeniden şekillenme ve onarım geçirme yeteneğine sahiptir. Bu da sementumu dentine benzetir ancak mineden farklı kılar. Aşırı sementoblast fonksiyonu hiper-sementoz ile sonuçlanabilir. Bu durum, diş üzerindeki aşırı oklüzal kuvvetler nedeniyle kök ucunda daha sık görülür. Gigantizm/akromegali veya Paget hastalığı gibi büyüme faktörü bozukluklarından da kaynaklanabilir. Konkresans Konkresyon örnekleri.  [Image credit : “Second and third molars joined by cement, in teeth with and without hypercementosis” by Consolaro A et al is licensed under CC BY 4.0] Yeterli miktarda hiper-sementoz iki dişi köklerinden birbirine yapıştırabilir, buna konkresyon denir. Bu, diş çekimi öncesinde radyografinin neden gerekli olduğunu gösterir. Bu durum en sık ikinci ve üçüncü üst azı dişleri arasında görülür. Kök Çürükleri Semental çürükler. [Image credit: “Photograph showing root cari
Daha fazla oku »

Dentin Oluşumu

Resim
  Dentinogenez (diş gelişimi) sırasında önemli bölgeler. Gösterge: P = pre-dentin, D = olgun dentin, oklar = pulpanın kenarında bulunan odontoblastların hücre gövdeleri. [Image credit: "Histological section of tooth" by Doc. RNDr. Josef Reischig, CSc. is licensed under CC BY-SA 3.0 / labels added] Dentinogenez , dentin oluşumu sürecidir (ve odontogenez kelimesi ile karıştırılmamalıdır). Dentinogenez diş gelişiminin çan evresi nde başlar. Odontoblastlar (Yukarıdaki şekil) dentin üreten hücrelerdir. İlk adım, iskele görevi gören kolajen de dahil olmak üzere proteinlerin salgılanmasıdır. İkinci adım, iskelenin etrafındaki mineralizasyondur. Başlangıçtaki proteinden zengin materyal pre-dentin dir, mineralize olduktan sonra dentin olarak adlandırılır. Amelogenez in aksine, üçüncü bir protein kaldırma (yeniden şekillendirme) adımı yoktur. İndüksiyon (veya Başlatma) Amelogenez ve dentinogenezin animasyonlu görünümü. İndüksiyon fazı sırasında odontoblast lar orta
Daha fazla oku »