Sementogenez
Sementum, diş kökleri üzerinde ince bir tabaka oluşturarak dişleri PDL aracılığıyla alveolar kemiğe bağlar. Sementumun mineral içeriği dentinden daha düşüktür, ancak radyografide dentinden farklı görünmesine neden olacak kadar değildir. Aletlerle incelendiğinde sementumun yüzeyi mineden daha grenli hissedilecektir.
Kron oluşumu neredeyse tamamlandıktan sonra, HERS apikal olarak büyüyerek dental papillayı dental keseden ayırır. HERS'in IEE'si dentinogenezi başlatan odontoblastların farklılaşmasını indükler. Stellat retikulum olmadan, IEE ameloblast oluşturmak üzere karşılıklı olarak indüklenemez. Bunun yerine, IEE ve OEE dentin yüzeyine FGF ve Wnt ailelerinin üyeleri de dahil olmak üzere morfojenler salgılar, ancak bundan sonra bu hücreler çoğunlukla apoptozise uğrar. HERS'in birkaç epitelyal hücresi epitelyal-mesenkimal geçiş yaşayabilir ve sementoblastlara farklılaşabilir. Bununla birlikte, çoğu sementoblast farklı şekilde ortaya çıkar. HERS'in aradan çıkmasıyla, kök odontoblastları tarafından yapılan pre-dentin, diş kesesinin nöro-mezenkimal kök hücreleriyle temas eder. Dental papilladan salgılanan pre-dentin ve BMP morfojenleri ile temas, dental kesenin nöro-mezenkimal kök hücrelerini sementoblastlara dönüşmeye teşvik eder. Odontoblastlar gibi bu hücreler de yan yana dizilerek bağ dokusundan çok ektodermden (epitel) türeyen bir doku gibi davranırlar.
Sementogensis, sementum oluşturma sürecidir. Sementoblastlar sementumun protein bileşenlerini salgılar. Bu olgunlaşmamış matriks genellikle sementoid olarak adlandırılır, bu da pre-enamel ve pre-dentin için kullandığımız modelden ayrılır veya pre-sementum olarak adlandırılabilir. Pre-sementum tabakaları birbirine bitişik olarak döşenir ve kısa süre sonra mineralize olur, bu sırada sementum olarak adlandırılır. Bazı sementoblastlar sementum içinde hapsolur ve bundan sonra sementosit olarak adlandırılırlar. Diğer sementoblastlar sementum yüzeyinin yakınında kalır. Bu hücreler yaşam boyunca pre-sementum katmanları oluşturmaya devam eder ve yaralanma ve sementumun onarımı sırasında daha aktif hale gelebilir. Sementoblastlar ve odontoblastlar arasındaki ortak soy ve ECM'lerinin benzerliği nedeniyle CDJ, DEJ'den daha az farklıdır. Aslında CDJ'nin bir zamanlar hayali olduğu düşünülüyordu.
Sementumdaki ana protein kolajendir. Kollajen lifleri sementumdan Tomes granüler tabakasına doğru uzanır ve diğer yönde PDL'nin kollajen liflerini oluşturur. PDL'nin kolajen lifleri de alveolar kemiğe gömülü Sharpey lifleri haline gelir. Alveolar kemik, PDL, sementum ve dentini birbirlerine bağlı farklı dokular olarak düşünmek yerine, ortak soyları sayesinde sınırlarını bir gradyan olarak düşünün. Bu şekilde, 4 ayrı doku arasında birleştirme yapmaktan özellikle kalınlaşmış retiküler çıkıntılar ve dermal papilla benzeri çıkıntılar için çok ince olan dokulardan daha güçlü bir bağlantı oluşur. Yani, sementumdan uzanan kollajen lifleri, diş kökünün dentinindeki Tomes granüler tabakasına doğru uzanarak bu iki dokuyu birbirine bağlar ve diğer yönde periodontal ligamanın kollajen liflerini oluşturarak dişi çevreleyen kemik ve diş eti gibi diğer dokulara tutunur. Sementoblastlar tarafından salgılanan diğer proteinler arasında kolajenin kalsiyum hidroksiapatit kristallerine yapışmasına yardımcı olan iki glikoprotein (kemik sialoproteini ve osteopontin) bulunur. Sementoblastlar ayrıca dentinogenezde etkili olanlara benzer şekilde kristal oluşumunu katalize eden enzimler salgılar.
Kök Bölgesine Göre Sementum Türleri
Çoğu diş için kökün apikal üçte birlik kısmı aselüler sementum üzerinde selüler sementum içerir. Daha sıklıkla servikal bölgeler, sadece hücresiz sementum içerir. Çoğu zaman, kabaca %60 oranında, sementum minenin üzerinde kısa bir mesafede uzanır. Vakaların yaklaşık %30'unda sementum kök dentinini mineye kadar tamamen kaplar. Vakaların yaklaşık %10'unda sementum ile mine arasında bir boşluk bulunur ve alttaki dentin açığa çıkar. Nadir durumlarda, vakaların yaklaşık %1'inde, mine sementumun üzerini örtebilir (bu nadir bir durumdur çünkü mine oluşumu, sement oluşumundan çok daha önce başlar). Aralık modeli, dentin aşırı duyarlılığı riskinin artması nedeniyle en önemli olanıdır. Minenin üzerinde bulunan sementum kolajen lifler içermez ve PDL'ye bağlanmaz.
Önceki Ders: Periodonsiyum Gelişimine Genel Bakış
Sonraki Ders: Periodontal Ligament Gelişimi
Yorumlar
Yorum Gönder