Epifiz Bezi
Beynin diensefalonunun bir parçası olan hipotalamusun talamusun altında ve biraz önünde yer aldığını hatırlayın. Talamusun altında ama biraz arkasında, işlevleri tam olarak belli olmayan küçük bir endokrin bez olan epifiz bezi bulunur. Epifiz bezini oluşturan pinealosit hücrelerinin, serotoninden türetilen amin hormonu melatonini ürettiği ve salgıladığı bilinmektedir.
Melatonin salgılanması, çevreden alınan ışık seviyesine göre değişir. Işık fotonları göz retinalarını uyardığında, biyolojik ritimlerin düzenlenmesinde önemli olan suprakiazmatik çekirdek (SCN) adı verilen hipotalamusun bir bölgesine bir sinir impulsu gönderilir. Sinir sinyali SCN'den omuriliğe ve nihayetinde melatonin üretiminin engellendiği epifiz bezine taşınır. Sonuç olarak, melatoninin kan seviyeleri düşerek uyanıklığı teşvik eder. Bunun aksine, ışık seviyeleri azaldıkça (örneğin akşamları) melatonin üretimi artar, kan seviyelerini yükseltir ve uyuşukluğa neden olur.
| İNTERAKTİF BAĞLANTI Melatonin hormonunun işlevini açıklayan bir sunumu görüntülemek için bu bağlantıyı ziyaret edin. Uyku döngünüzün ortasında melatonini düşürecek ne yapmaktan kaçınmalısınız? |
Melatonin salgılanması vücudun sirkadiyen ritimlerini, sadece uykululuk ve uyanıklığı değil aynı zamanda iştah ve vücut ısısını da etkileyen karanlık-aydınlık dalgalanmalarını etkileyebilir. İlginç bir şekilde, çocuklar yetişkinlerden daha yüksek melatonin seviyelerine sahiptir, bu da ön hipofizden gonadotropin salınımını önleyebilir ve böylece ergenliğin başlangıcını engelleyebilir. Son olarak, melatoninin antioksidan rolü güncel araştırmaların konusudur.
Jet lag, bir kişi birkaç saat dilimi arasında seyahat ettiğinde ve gündüz uykulu veya gece uyanık hissettiğinde ortaya çıkar. Birden fazla zaman diliminde seyahat etmek, melatonin tarafından düzenlenen aydınlık-karanlık döngüsünü önemli ölçüde bozar. Melatonin sentezinin yeni ortamdaki aydınlık-karanlık düzenine uyum sağlaması birkaç gün sürebilir ve bu da jet lag ile sonuçlanabilir. Bazı uçak yolcuları uykuyu tetiklemek için melatonin takviyesi alır.
Önceki Ders: Böbreküstü Bezleri
Sonraki Ders: Gonadal ve Plasental Hormonlar
Yorumlar
Yorum Gönder