Üriner Sistem (Başlangıç)
Kanalizasyon Arıtma Tesisi [(credit: “thekirbster”/flickr.com)]
Üriner sistemin çok iyi bildiğiniz rolleri vardır: kanı temizlemek ve vücudu atıklardan arındırmak muhtemelen aklınıza gelenlerdir. Bununla birlikte, sistemin oynadığı eşit derecede önemli başka işlevler de vardır. Örneğin, akciğerler ve kandaki tamponlarla paylaşılan bir işlev olan pH'ın düzenlenmesini ele alalım. Ek olarak, kan basıncının düzenlenmesi kalp ve kan damarlarıyla paylaşılan bir roldür. Peki ya kandaki solüt konsantrasyonunun düzenlenmesi? Böbreğin kırmızı kan hücrelerinin konsantrasyonunu belirlemede önemli olduğunu biliyor muydunuz? Kırmızı kan hücresi üretimini uyarmak için üretilen eritropoietinin (EPO) yüzde seksen beşi böbreklerde üretilir. Böbrekler ayrıca D vitamini üretiminin son sentez adımını gerçekleştirerek kalsidiolü D vitamininin aktif formu olan kalsitriole dönüştürür.
Böbrekler iflas ederse, bu işlevler tehlikeye girer veya tamamen kaybolur ve homeostaz üzerinde yıkıcı etkileri olur. Etkilenen birey halsizlik, uyuşukluk, nefes darlığı, anemi, yaygın ödem (şişlik), metabolik asidoz, yükselen potasyum seviyeleri, kalp aritmileri ve daha fazlasını yaşayabilir. Bu işlevlerin her biri sağlığınız ve hayatta kalmanız için hayati önem taşır. Sinir sistemi tarafından kontrol edilen üriner sistem de idrarı atılması için uygun bir zamana kadar depolar ve daha sonra bu atık sıvıyı vücudun dışına taşımak için anatomik yapıları sağlar. Sinirsel kontrolün veya anatomik yapıların idrar yapma kontrolünün kaybına yol açması inkontinans adı verilen bir durumla sonuçlanır.
Bu bölüm, üriner sistemin anatomisini ve homeostaz için kritik olan fizyolojik işlevleri nasıl sağladığını anlamanıza yardımcı olacaktır. Böbreği sadece bir idrar üreticisi olarak değil, plazma yapısının düzenleyicisi olarak düşünmek en iyisidir. Her bölümü okurken kendinize şu soruyu sorun: "Bu işe yaramazsa ne olur?" Bu soru, üriner sistemin homeostazı nasıl koruduğunu ve vücudun diğer tüm sistemlerini ve kişinin yaşam kalitesini nasıl etkilediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
| İNTERAKTİF BAĞLANTI Üriner sisteme giriş için Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nün bu videosunu izleyin. |
Yorumlar
Yorum Gönder